 Украина ва Россия ўртасида Керч бўғози атрофида рўй бераётган воқеалар олдиндан айтиш мушкул бўлган оқибатларни келтириб чиқариши мумкинлиги дунё жамоатчилигини хавотирга солмоқда.
Маълумки, шу йилнинг 25 ноябрида Россия Федерал хавфсизлик хизмати чегара бошқармаси Керч бўғозида Украина ҳарбий-денгиз кучларига қарашли учта кема – «Бердянск» ва «Никополь» катерларини, шунингдек, «Яна Капу» буксирини чегарани бузиш айби билан қўлга олганди. Россия томони украин ҳарбий хизматчиларини чегарани бузишда, тўхташ тўғрисидаги талабга бўсумаганлик ва хавфли маневрларни олиб боришда айблаш билан бирга, ҳодисани иғвогарлик деб атади. Бунга жавобан расмий Киев мамлакатнинг қатор минтақаларида 30 кунга ҳарбий ҳолат жорий этди.
Кейинги ярим йил мобайнида Керч бўғози атрофидаги Россия ва Украина баҳслар ниҳоят денгиздаги амалий зиддиятларни келтириб чиқарибгина қолмай, Украинадаги ички сиёсий вазиятнинг таранглашувига, турли сиёсий кучлар ўртасидаги тортишувлар оҳангининг "баланд нота”га кўчишига олиб келди, десак янглишмаган бўламиз. Керчдаги ҳодисадан кейин Украина президенти Петр Порошенко мамлакатда ҳарбий ҳолат жорий этиб, мамлакатдаги кўплаб сиёсатчилар ва Олий Рада депутатларининг норозилигини келтириб чиқарди.
Рададаги овоз бериш жараёнигача президент тарафдорлари ва рақибларининг фикри, позицияси тубдан фарқ қиларди. Парламент спикерининг ўрибосари Оксана Сироеднинг фикрича, махсус ҳуқуқий режим сайловга тайёргарлик ва овоз беришнинг боришига таъсир ўтказиш имконини беради. Рада депутати Игор Луценко ҳам Киев уруш ҳаракатларисиз ҳарбий ҳолат жорий этиш орқали сиёсий мақсадларни кўзлаётганини эътрироф этди.
Ёпиқ эшиклар ортидаги кескин тортишувлардан кейин давлат раҳбари ва депутатларни қаноатлантирадиган ечим топилди.
Порошенко 30 кунлик ҳарбий ҳолат жорий этилишига овоз беришлари эвазига депутатларга президентлик сайловини белгиланган муддатда ўтказилишига ваъда берди. Декабрь ойининг бошларида давлат раҳбари президентлик сайловининг куни ҳақида парламентга қарор лойиҳасини киритадиган бўлди. Конституцияга биноан у 2019 йиднинг 31 мартида ўтказилади.
Натижада келишув варианти қабул қилинди. Рада Украинанинг Россия билан чегарадош ўнта вилоятида, шунингдек, Қора ва Азов денгизларида 30 кунга ҳарбий ҳолат жорий этииш учун овоз берди. Махсус режим 28 ноябрь, эрталаб соат 9:00 дан кучга киради. Ҳатто бундай натижага эришиш Порошенкога осон бўлмади.
Керч бўғози атрофидаги вазиятнинг хатарли томони унга ташқи кучларни аралаштириш чақириқларининг янграётганидир. Бугунги шароитда МДҲ маконида янги можаро ўчоғининг пайдо бўлишига йўл қўймаслик, савдо-иқтисодий муносабатларнинг ортга кетишига йўл қўймаслик муҳим. Чунки бу икки қудратли иқтисодиётнинг тўқнашуви бошқа давлатлар иқтисодиётига ҳам зарба бўлиб урилади.
Киев ҳукумати халқаро ҳамжамиятга, энг аввало, ҳарбий-сиёсий альянс бўлмиш НАТОга кўмак сўраб мурожаат қилмоқда. Россия билан можарога киришиш хатарли эканини англаётган НАТО ва Европа Иттифоқи хайриятки, ҳар икки томонни ярашишга, босиқ бўлишга чақириш билан чекланди. Масалани БМТ Хавфсизлик Кенгашига Киевга мақбул оҳангда олиб чиқишга ҳам эришилмади. Ҳатто АҚШ президенти Доналд Трамп "Россия ва Украина ўртасида юз бераётган тортишув унга ёқмаётгани" ҳақида гапирди. Бир сўз билан айтганда, Киевни сўзсиз қўллаб-қувватлаш ҳақида гап бормаётгани халқаро жамоачиликнинг тинчликдан манфаатдорлигини кўрсатиб турибди.
Manba: www.SheJoT.CoM - Saytdan olindi!
| 
